Kako se koriste sredstva Evropske unije



Finansijska pomoć EU državama koje se nalaze u procesu pridruživanja i pristupanja dijeli se na dva perioda.
Prvi pokriva period u kojem zemlja ima status potencijalnog kandidata za pristupanje EU i gdje finansijska pomoć EU ima za cilj da pomogne jačanje procesa tranzicije i ekonomskog i socijalnog razvoja zemlje u skladu sa evropskim standardima.
Drugi period pokriva pregovore o pristupanju, kada je zemlja formalno prepoznata kao zemlja kandidat. U ovom periodu, pomoć Evropske Unije ekonomskom i socijalnom razvoju je više okrenuta pripremanju zemlje za implementaciju kohezione poltike Evropske unije.

Tako, pretpristupna finansijska pomoć ima za cilj olakšavanje procesa integracije zemlje kandidata u EU. Logika korišćenja pretpristupnih fondova EU jeste u tome da se zemlja pripremi za korišćenje kohezijskih sredstava za vrijeme kada će postati punopravni član. Zato, u periodu kandidature sredstva treba znati efikasno iskoristiti, jer za korišćenje sredstava EU budžeta za kohezione namjere, postoji niz uslova odnosno principa. Jedan od njih je princip programiranja i Nacionalni razvojni plan (NDP-National Development Plan), kojim se definišu razvojne potrebe i prioriteti za ulaganje sredstava iz strukturnih fondova države članice EU.

Drugi značajan princip je nacionalno sufinansiranje. Na primjer, ako država korisnica želi povući, 100€ iz budžeta EU, onda ona treba da obezbijedi iz vlastitog budžeta još 25€. Dakle, bez tih 25€, nema ni onih 100€ iz evropskog budžeta. To znači da država mora da obezbijedi dovoljan obim sredstava za sufinansiranje. Praksa govori da, prije ulaska u EU, to nije veliki problem. Razlog je u tome da je obim sredstava, koja se u tom periodu dobijaju iz fondova EU, relativno mali, pa je i obim novca potreban za nacionalno sufinansiranje relativno mali. Nakon ulaska u EU, omogućen je pristup znatno većem obimu sredstava, a to znači i više novca za nacionalno sufinansiranje.

U ekonomskom smislu, konsolidacija makroekonomske situacije u Crnoj Gori predstavlja dobru osnovu na putu ka evropskoj integraciji. Kada je riječ o finansijskoj podršci koju Crna Gora ima za pristup u EU, do kraja 2012. godine će koristi 201,40[1] miliona € koja su predviđena jedinstvenim programom tj.  Instrumentom za pretpristupnu pomoć (Instrument for Pre-Accession Assistance - IPA). Cilj korišćenja finansijskih sredstava je da se ostvare maksimalni rezultati u pogledu jačanja demokratskih institucija i vladavine prava, reformu državne uprave, uključujući uspostavljanje sistema za decentralizovano upravljanje evropskim sredstvima, ekonomsku reformu, regionalnu i prekograničnu saradnju.